جشنواره جهاني سنتور در ايران





Saturday, August 30, 2003

٭ شنبه 8 شهريور 1382

مصاحبه مطبوعاتي نوازندگان و دست اندركاران جشــــنواره جهـــاني سنتور با حضور آقاي مجيد كياني از ايران ، خانمها Victoria Herencsar از مجارستان ، Martina Krigovska از اسلواكي ، Barbara Schirmer از سوئيس به همراه آقايان ساسان رسولي ( مسئول واحد موسيقي فرهنگسراي نياوران ) و فرشاد توكلي ( مشاور واحد موسيقي فرهنگسرا در جشنواره جهــاني ســـنتور ) و گروهي از خبرنگاران در ساعت 11 صبح هشتم شهريور در فرهنگسراي نياوران انجام شد.


از چپ به راست: Martina Krigovska - مترجم - Victoria Herencsar - فرشاد توكلي - مجيد كياني
Barbara Schirmer - مترجم - ساسان رسولي

در ابتداي مصاحبه مطبوعاتي آقاي ساسان رسولي پس از خوشامدگويي و بيان اهداف جشنواره نكاتي را در مورد دعوت از نوازندگان ايراني و نحوه انتخاب آنها براي حاضران تشريح كرد. وي اولويت انتخاب را داشتن مكتب ، شيوه و يا روش خاص و شاخص بودن آن نوازنده در آن شيوه بخصوص دانست و افزود از 5 يا 6 نوازنده شاخص داخلي كه داراي اين شرايط بودند دعوت بعمل آمده كه متأسفانه بجز آقاي مجيد كياني و آقاي سعيد ثابت بقيه بدلايل شخصي نتوانستند در اين جشنواره شركت كنند.

آقاي فرشاد توكلي مراحل دعوت از نوازندگان خارجي را اينگونه بيان كرد : از اسفند ماه سال گذشته كار جستجو پيرامون بهترين نوازنده هاي سنتور در كشورهاي مختلف از طريق مراجعه به بخشهاي فرهنگي سفارتخانه ها ، اينترنت و سايتهاي دانشگاهي آغاز شد و سرانجام با وجود مشكلاتي چند ، نوازندگان از كشورهاي هند ، چين ، سويس ، يونان ، مجارستان ، بلغارستان ، بلاروس ، اسلواكي و ايران دعوت شدند . وي داشتن سنت سنتور نوازي كهن و يا وجود رپرتوار فولكلوريك مخصوص سنتور را در كشورهاي مختلف از معيارهاي انتخاب نوازندگان خارجي دانست.

در ادامه هر كدام ار نوازندگان به معرفي مختصر ساز سنتور كشورشان پرداختند:

Martina Grigovska از اسلواكي :

استفاده از ساز سيمبال يا سنتور و سنت سنتورنوازي در اسلواكي از اواخر قرن 18 ميلادي شروع شده است. اين سنتورها داراي ابعاد كوچكي بوده كه روي ميز قرار مي گرفته و با دو مضراب چوبي نواخته مي شده است . وسعت صدايي اين سنتور حدود دو اكتاو و نيم بوده است. به مرور در مجارستان كه نزديك اسلواكي است سنتورهاي بزرگتري ساخته شد كه مجهز به پدال بودند و اين سنتور بوسيلهء كولي ها از مجارستان به اسلواكي آمد و در حال حاضر اين سنتور كه وسعت صدايي آن چهار اكتاو و نيم است استفاده مي شود. با گذشت زمان استقبال مردم از اين ساز بيشتر شد بطوريكه آموزش سنتور در مدارس متوسطه اسلواكي داراي حدود 20 سال سابقه است. از آنجائيكه اين ساز توسط كولي ها در اسلواكي منتشر شده عموماً با موسيقي فولكلوريك در ارتباط است ولي علاوه بر اركسترهاي فولكلوريك در اركسترهاي كلاسيك نيز از آن استفاده ميشود. اكنون سال ششمي است كه آكادمي تخصصي براي سنتور در اسلواكي تأسيس شده و خانم Victoria Herencsar هم در آنجا مشغول تدريس مي باشند . من شاگرد ايشان هستم و سال گذشته آكادمي را بپايان رساندم ، در حال حاضر با اركستر چك موسيقي كلاسيك اجرا مي كنم ولي اينجا موسيقي فولكلور را اجرا خواهم كرد و بسيار علاقمندم كه سنتور را به همراهي دكلمه براي شما به نمايش بگذارم ، ضمنأ قطعات كوچكي از موسيقي چك را هم اجرا خواهم كرد.


Victoria Herencsar از مجارستان:

سنتور در قرون وسطي توسط اقوام مهاجر از آسيا به اروپا آورده شد و تا قرن پانزدهم ميلادي در هر كشور اروپايي از جمله مجارسـتان از آن استفاده مي شد. ما اسنادي داريم كه نشان مي دهد در قرن پانزدهم موسيقي مجار با سنتور اجرا مي شده است . اين سنتور ها شبيه سنتوري بوده كه شما اكنون داريد و داراي ابعاد كوچك بوده و روي ميز گذاشته مي شده است. در قرن 18 ميلادي سنتور يك ساز كاملاً رايج و مردمي در مجارستان بوده و با آن موسيقي فولكلور مجاري نواخته مي شده است. در قرن 19 ميلادي آهنگسازان كلاسيك شروع به استفاده از سنتور در آثارشان كردند بنابراين تلفيق سنت و موسيقي كلاسيك در مورد ساز سيمبالوم يا سنتور از اين تاريخ آغاز مي گردد و آهنگسازان بزرگي مانند فرانس ليست و كودائي آثار زيادي با همراهي اين ساز خلق كرده اند . سنتوري كه اكنون در مجارســتان استفاده مي شود بزرگتر از شكل ابتدائي اش است بطوريكه روي چهارپايه قرار مي گيرد و داراي پدال است . هم اكنون آهنگسازان بسياري وجود دارند كه براي اين ساز قطعاتي را خلق مي كنند اما سنت فولكلوريك موسيقي مجاري و آموزش آن بطور جداگانه به حيات خود ادامه مي دهد . من هم در قسمت موسيقي كلاسيك فعــاليت مي كنم و هم در اصل سنت نوازندگي سنتور را دنبال مي كنم . لازم به ذكر است كه در قرن 19 ميلادي سنتور به اپـــرا هم راه يافت . من عضو اركستر اپراي مجارستان نيز هستم . تدريس سنتور بصورت آكادميك از اواخر قرن 19 ميلادي در مجارستان آغاز شد و امروزه شما مي توانيد سنتور را در دانشگاهها و كنسرواتوارهاي موسيقي مجارستان فرابگيريد. درحال حاضر رپرتوار گسترده اي براي اين ساز وجود دارد و در قسمت آموزش آكادميك از قطعات آهنگسازان مختلف دنيا از آسيا از اروپا و … استفاده مي شود. در سال 1991 انجمن بين المللي سنتور نوازان از 29 كشور آسيايي ، اروپايي ، آمريكاي جنوبي و استراليايي تأسيس شد .
{هم اكنون خانم هرنچار رياست آن را بعهده دارند }
پس از تأسيس انجمن بين المللي سنتور يك آكادمي تخصصي براي سنتور در اسلواكي تأسيس شد كه از من دعوت شد تا موسيقي كلاسيك را در آنجا تدريس كنم و رپرتوار آموزشي من از قرون وسطي شروع و به موسيقي مدرن ختم مي شود.
آنچه كه من در اين جشنواره خواهم نواخت فولكلور موسيقي مجارستان است با توجه به مناطق مختلف كشورم. در اين قطعات بداهه نوازي مي شود.

Barbara Schirmer از سويس :

وضعيت سنتور در سويس بسيار متفاوت است با آنچه خانم هرنچار در مورد مجارستان گفتند .سنتور در قرن پانزدهم از كشورهاي اروپاي شرقي مثل مجارستان به سويس آورده شد و در زوريخ و چند شهر ديگر بسيار رايج گشت اما با ظهور پيانو در سويس سنتور نوازي رو به فراموشي سپرد و سنت در دو ناحيه آپنتسل و وادليس ماندگار گشت بطوريكه بيشتر توسط كشـاورزان نواخته مي شد . اين موسيقي ، ساده و در عين حال بسيار شاد و زيبا بود. كشاورزان سويسي خود ، سنتورهايشان را مي ساختند يعني اعم از جعبه ساز و سيمها و…بنابراين انواع بسياري از ســنتور پديدار گشت بطوريكه هر نوازنده فقط سنتور خودش را مي توانست بنوازد و اين قضيه تا امروز هم ادامه دارد مثلاً من نميتوانم سنتور پدرم را بنوازم . البته اين بدليل تفاوت و تعدد گامهاي موسيقايي نيست بلكه مكان و چگونگي ارائه همان دو گام ماژور و مينور در سنتورها مختلف است. حركتي كه در 20 سال اخير در سويس انجام شده اين است كه سنتور از كوهستانها به شهرها بازگشته اما هنوز اين امكان وجود ندارد كه ســنتور در كنســرواتوارها تدريس شود و تدريس آن بيشتر براي بچه ها و فقط در مكانهاي بخصوصي صورت مي پذيرد . امروز سعي تمام استادان سنتور براينست كه سنتور را عمومي تر كنند و مراكزي براي آموزش سنتور تأسيس كنند ، چون اعتقاد دارند با توجه به جايگاهي كه سنتور در موسيقي محلي سويسي دارد بسيار مهم است كه آموزش داده شود.


مجيد كياني از ايران:

به نظر من اصل يكچنين جشنواره هايي براينست كه بتواند اين تبادل فكري را انجام دهد و به ما نشان دهد كه ما در جهان موسيقي در چه جايگاهي هستيم و كشورهاي ديگر مشغول به چه كاري هستند . چند نكته كه در صحبتهاي ميهمانانمان نيز مشهود بود اينست كه اصولاً سنتور از شرق به اروپا مي رود و همگي در ابتدا كوچك هستند يعني مثل همين سنتوري كه ما داريم و وسعت صـــدايي همــگي در حدود 5 دانك يا 5/2 اكتــاو مي باشد ولــي وقتي به خود ســـــنتور ايــراني نگاه مي كنيم مي بينيم كه به همان شكل قرن پانزدهم ميلادي باقي مانده و انگار هيچ نوع تغييري بوجود نيامده است . نكتهء ديگري كه ما شاهد آن هستيم تمايل جوانان اروپايي در بيست سال اخير به احياي اين ساز و پافشاري اساتيد براي تدريس سنتور در كنسرواتوارها و مراكز آموزشي است. ما هم در يك قرن اخير اين كارها را انجام داده ايم و سعي كرده ايم كه سنتور را بزرگتر بكنيم و آنرا داراي پدال كنيم و كوكش را جوري تغيير دهيم كه بتوانيم گامهاي كروماتيك اروپايي را با آن بنوازيم ، سنتورهاي بزرگ باس بسازيم و …در نتيجه داراي 2 سبك و شيوه شده ايم كه يكي همان سنتي و كلاسيك است و ديگري مدرن . ولي مسئله جالب اينست كه سنتورهاي مدرن ما ، همچنان سنتورهاي قديمي مان هستند يعني انگار ذوق ايراني هيچ جوري دلش نمي خواهد كه تغييري در آن بدهد و حالا مي بينيم كه كشورهاي اروپايي هم به گونه اي دارند متوجه مي شوند كه بايد برگردند به سنتهاي قديمي ترشان. به هر حال همانطوري كه از صحبت هاي دوستان نيز معلوم است هيچ رقابتي وجود ندارد و هدف نزديكي دلهاست .
موسيقي هنري ما بصورت بداهه نوازي روي صحنه است ولي موســيقي روي صــحنه خلق نمي شود بلكه اجــرا مي شود. انگاره هاي موسيقي قبلاً بطور سينه به سينه يا از روشهاي ديگر مانند آوا نگاري فرا گرفته شده و در روي صحنه با تغيير برخي خصوصيات فني آن از قبيل تغيير برخي انگاره ها و سرعت و انتخاب نوازنده از امكانات موجود ، بصورت في البــداهـــه اجــــرا مي شود.
قابل پيش بيني نيست كه يك نوازنده يا مثلاً من چه برنامه اي را اجرا خواهم كرد ولي چند دســــتگاه را براي اين جشنواره مهم مي دانم از قبيل همايون ، نوا ، ماهور ، شور كه از ميان اينها برنامهء خود را انتخاب خواهم كرد



........................................................................................

Sunday, August 24, 2003

٭
به نام خداوند جان وخرد

بررسي و شناخت روابط �رهنگي بين اقوام گوناگون از ديرباز مورد توجه بوده است . چنان كه شــناخت و درك هـويت �ـرهنگي نيز بي نياز از شناخت خصوصيات �رهنگ هاي ديگر نيست. آشكار است كه اين شــناخت در روزگار ما بيش از پيش نيز احســاس مي گردد. از اين روي توجه به حـوزه هاي گونـاگون �رهنگ و هنــر و انديشــه وظي�ـه اي است كه بر شـانه هاي نسـل ما سـنگيـني مي كند. در اين ميان موسيقي به عنوان بي واسطه ترين هنــرها بي شك از اهميت ويژه اي برخوردار است.

يكي از مهم ترين مواردي كه در شناخت داد و ستد هاي �رهنگـي در حوزه موسقي بايد در نظر گر�ت ، است�اده از سازهاي مشــترك بين اقـوام گـونـاگــون است . ميدانيم كه امروزه شـناخت خاستگاه اصلي سازهاي مشترك در جهان ، به شناخت بسياري از نكات علمي در زمينه شناخت �رهنگ هاي كهن و نيز ديگر علوم مرتبــــط با علوم انسـاني چون زبان شناسي ، مـردم شــــــناسي و …ياري مي رساند . از اين ديدگاه برخي از سازهاي موسيقي بيش از ديگران خود نمايي مي كنند. گستره وسيع و �راگير سازهايي چون ني ، سنتور، رباب و تنبور كه اغلب نيز با اسامي مشابهي وجود دارند ، جالب توجه و تأمل برانگيز است.

سنتور يكي از كهن ترين سازهاي موسيقي بشر است . نخستين آثاري كه از سنتور در دست است متعلق است به حجاري هاي قديم آشور و بابليان (669 ق.م) كه موجوديت اين ساز را در آن دوره به وضوح نشان ميدهد . امروزه گستره نوازندگي اين ساز حـوزه وسـيعي از خـاور دور تا شــرق اروپـا و نيز شـمال آ�ريقا را در بر ميگيرد و در اين ميان به نام هاي گوناگوني خوانده شده است . سنتور ، سنطور و صانطور در جهان اسلام و نيز متون متعلق به قوم يهود ؛ Hackbret در زبان آلماني ؛ Dulcimer در متـون اينگليسي ؛ Cimbalum/ Zimbalum در كشورهاي اروپاي شرقي ،Yank-kin در چين و نيز Psaltry در برخي متون ديگر . اين در حالي است كه نوازندگي اين ساز را در كشورهايي چون ايران ، تركيه ، هند ، چين ، ويتنام ، كره ، عراق ، مصر ، يونان ، اكراين و آسياي ميانه ، مجارستان ، روماني و كلاً اروپاي شرقي مشاهده مي كنيم . از سوي ديگر است�اده از سنتور و گونه هاي مختل� آن مورد توجه برخي از آهنگسازان موسيقي كلاسيك اروپا چون باخ و اسـتراوينســكي نيز بوده است . با تـوجـه به اين گستره وسيع مي توان سنتور را سازي جهاني ناميد. با توجه به آنچه گ�ته شــد بنياد آ�رينش هاي هنري نياوران تصميم به برگزاري �ستيوالي تحت عنوان « �ستيوال جهاني سنتور » گر�ته است .


اهدا�:

� بررسي ارتباط �رهنگ هاي موسيقايي از طريق سازهاي
مشترك بين آنها.

� شناخت و معر�ي تاريخچه و كاربرد موسيقايي سنتور در
�رهنگ هاي مختل�.

� ايجاد زمينه پژوهشي بررسي و مقايسه شيوه هاي
نوازندگي سنتور در �رهنگ هاي مختل�.

� ايجاد زمينه پژوهشي بررسي و مقايسه شيوه هاي ساخت
سنتور در �رهنگ هاي مختل�.

� ايجــاد �رصت هاي پژوهشـــي براي نـوازنـدگان نسـل جوان.


� �راهم آوردن امكان گ�تگــوي تمـــــدن ها در حوزه موسيقي.


� تهيه مجموعه اي صوتي و تصويري از شيوه هاي نوازندگي
ساز سنتور در جهان.


كارگاههاي آموزشي :

در طي اين چهار روز در دو نوبت ، صبح و بعد از ظهر با حضور نوازندگان خارجي كارگاههاي آموزشي جهت است�اده علاقمندان بطور رايگان در محل �رهنگسرا برگزار خواهد گرديد.



نوازندگان خارجي شركت كننده

Mrs. Yangqin Zhao - China



Mr. Marios Papadeas – Greece



Mrs. Viktoria Herencsar – Hungaria



Mrs. Barbara Schirmer - Swiss



Mrs. Katsierina Anokhina – Belarussia


Mrs. Martina Krigovska – Slovakia



نوازندگان ايراني شركت كننده

Mr. Madjid Kiani


Saeed Sabet along with the Tonbak of Mr. Mohammad Esmaeeli


برنامه جشنواره

دوشنبه 10 شهريور 1382

Viktoria Herencsar از مجارستان-
Marios Papadeas از يونان-
تن�س-
Majid Kiani از ايران-

سه شنبه 11 شهريور 1382

Yangqin Zhao از چين-
Martina Krigovska از اسلواكي-
تن�س-
Saeed Sabet & Mohammad Esmaiili از ايران-

چهار شنبه 12 شهريور 1382
Barbara Schirmer از سوئيس-
Marios Papadeas از يونان-
تن�س-
Majid Kiani از ايران-

پنج شنبه 13 شهريور 1382

Yangqin Zhao از چين-
Katsiarina Anokhina از روسيه-
تن�س-
Saeed Sabet & Mohammad Esmaiili از ايران-


برنامه كارگاه هاي آموزشي جشنواره

سه شنبه 11 شهريور 1382

ساعت 11 تا 13
Martina Krigovska از اسلواكي -
Viktoria Herencsar از مجارستان -

چهار شنبه 12 شهريور 1382

ساعت 11 تا 13
Yangqin Zhao از چين-

پنج شنبه 13 شهريور 1382

ساعت 11 تا 13
Barbara Schirmer از سوئيس-
Katsiarina Anokhina از روسيه-

ساعت 15 تا 17
Marios Papadeas از يونان-


شروع برنامه ها از ساعت 20:00 است
بهاي بليط هر شب 5000 تومان و بهاي بليط براي خريد يكجاي هر چهار شب 16000 تومان مي باشد
محل �روش بليط: �رهنگسراي نياوران ، خيابان پاسداران ، روبروي پارك نياوران
شماره تماس واحد موسيقي : 2282020






........................................................................................









هرگونه استفاده از عكس ها و مطالب اين وبلاگ بدون كسب اجازه و ذكر منبع، غيرمجاز مي باشد